Kto powinien wyznaczać rezerwy na odprawy rentowe?

Międzynarodowy Standardy Rachunkowości nr 19 oraz Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 zalecają, aby podczas wyznaczania rezerwy na odprawy rentowe skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza bądź biura aktuarialnego. Wyliczenie to wymaga bowiem zastosowania wielu prawdopodobieństw i skomplikowanych procesów matematycznych. Rezerwy na odprawy rentowe powinny być wyznaczane przez jednostkę na dzień bilansowy  w postaci sumy rezerw dotyczących poszczególnych jej pracowników. Rezerwy na odprawy rentowe nie należy obliczać na podstawie skumulowanych danych przedstawiających jedynie średnie wartości. Takie podejście do wyceny może skutkować znacznym niedowartościowaniem rezerwy na odprawy rentowe.

Metodę wyceny oraz rekomendowany podmiot odpowiedzialny na wyznaczenie rezerwy na świadczenia pracownicze, w tym rezerwy na odprawy rentowe opisują MSR 19 oraz KSR 6.

Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 zaleca korzystanie z udziału biegłego aktuariusza podczas wyceny rezerw pracowniczych w punkcie 4.7.

Pkt. 4.7. Podstawą wyceny rezerw na przyszłe świadczenia na rzecz pracowników są przepisy prawa pracy, regulaminów wynagrodzeń, układów zbiorowych i innych wiążących porozumień pracodawców z pracownikami. Szacunek kwoty rezerwy powinien uwzględniać obowiązkowe obciążenie pracodawcy wynikające z obowiązujących na dzień szacowania rezerwy przepisów prawa (np. składki emerytalne i rentowe).

Przy wycenie świadczeń emerytalnych i podobnych można kierować się postanowieniami MSR 19 „Świadczenia pracownicze”. Zalecaną metodą szacowania rezerw na te świadczenia jest wycena aktuarialna. Wycena rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze, w tym: nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe powinna zostać przeprowadzona zgodnie z metodologią aktuarialną, korzystając z pomocy aktuariusza, albowiem ustalenie kwot tych rezerw oparte jest na szeregu założeniach, zarówno co do warunków makroekonomicznych, jak i założeniach dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych. Aktuariusz może wycenić rezerwy na: nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne, pośmiertne, rentowe, dodatki stażowe, opiekę medyczną itp.

Natomiast Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 jako zalecaną metodę wyceny rezerw pracowniczych przedstawia metodę Projected Unit Metod. Stanowią o tym punkty 67 i 68 tego standardu.

Pkt. 67 Jednostka stosuje metodę prognozowanych uprawnień jednostkowych, aby ustalić wartość bieżącą swoich zobowiązań z tytułu określonych świadczeń oraz związanych z nimi kosztów bieżącego zatrudnienia oraz – w stosownych przypadkach – kosztów przeszłego zatrudnienia.

Pkt. 68 Zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych (czasami znaną pod nazwą metody świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy lub metody „świadczenie/staż pracy”) każdy okres wykonywania pracy postrzega się jako powodujący powstanie dodatkowej jednostki uprawnienia do świadczeń (zob. paragrafy 70–74), a każda jednostka uprawnienia do świadczeń wyliczana jest oddzielnie przed wejściem w skład ostatecznego zobowiązania (zob. paragrafy 75–98).